อีโบลา
การสื่อสารยุคปัจจุบัน ถามใครๆก็คงรู้จัก “อีโบลา” กันหมดทุกคน เพียงแต่ว่าบางคนอาจจะกำลังสงสัยอยู่ตะหงิดๆว่า ไวรัสต้นเหตุของโรคนี้ มันทำไมถึงเป็นเพศหญิง ทำไมถึงเรียกมันว่า อี ทำไมไม่เรียกว่า คุณโบลา เพราะอีนั่นอีนี่ ตามธรรมเนียมไทยมันไม่สุภาพ
Ebola-
อีโบลา หรือนังโบลา คุณโบลา แล้วแต่จะเรียก มันเป็นชื่อโรคที่รู้จักกันว่า โรคไข้เลือดออกอีโบลา มันเป็นโรคหายาก ใครมีไว้ในครอบครองละก็ทำให้ถึงตาย มันเป็นเชื้อไวรัสสายพันธุ์หนึ่ง ที่ทำให้เกิดโรคในมนุษย์และสัตว์จำพวก ลิง กอริลล่า และชิมแพนซี (หน้าตาหล่อเหลาคล้ายๆกัน บางคนหล่อเหมือนลิง ลิงบางตัวหล่อเหมือนคน)
จากผลการชันสูตรโรค พบว่า โรคอีโบลา เกิดจากเชื้อไวรัส ในตระกูล ฟิโลวิริเด (คล้ายๆ ตระกูล ดังๆ อย่าง เวชชาชีวะ ลิ้มทองกุล เทือกสุบรรณ ชินวัตร อะไรทำนองนั้น ) พวกมันมีทั้งหมด 5 สปีชี่ส์ (อย่าไปรู้มันเลยว่ามีอะไรมั่ง) เอาแค่ว่า โรคอีโบลาถูกพบครั้งแรก เมื่อปี ค.ศ. 1976 ซึ่งนั่นก็คือ เมื่อสามสิบแปดปีที่แล้วใกล้ๆแม่น้ำ อีโบลา ในแอฟริกาแถวๆประเทศคองโกในปัจจุบัน แล้วทำไมถึงมาฮือฮาเอาตอนนี้
คำตอบง่ายๆก็คือ เมื่อก่อน กว่าไอ้มืดจากทวีปแอฟริกาจะบุกป่าฝ่าดงออกมานอกประเทศ หรือกว่าฝรั่งตัวขาวจะบุกป่าฝ่าดงไปเดินเล่นในป่าแอฟริกา แล้วมานอนอาบแดดแก้ผ้า ให้ถูกฉุดไปกระทำมิดีมิร้ายในบ้านเรา เมื่อสามสิบแปดปีก่อน มันไม่ง่าย แต่เดี๋ยวนี้ เดินไปไหน ไอ้มืด (ตัวมันดำ ตาขาวจั๊วะ) มาเดินช็อบปิ้งตามโลตัสแถวจันทบุรี อุดร สระบุรี ชลบุรี เยอะแยะไปหมด แถมการเดินทางเข้าออกประเทศต่างๆ สมัยนี้ นั่งเครื่องบินแป๊บเดียวถึงแล้ว นั่นแหละคือที่มาของภาษาด้านสาธารณสุขศาสตร์ ที่เรียกว่า อีพิเดมิโอโลยี – Epidemiology หรือ ระบาดวิทยา โดยเฉพาะ คำว่า Pandemic การระบาดของโรคติดเชื้อในวงกว้าง
อีโบลา หรือนังโบลา คุณโบลา แล้วแต่จะเรียก มันเป็นชื่อโรคที่รู้จักกันว่า โรคไข้เลือดออกอีโบลา มันเป็นโรคหายาก ใครมีไว้ในครอบครองละก็ทำให้ถึงตาย มันเป็นเชื้อไวรัสสายพันธุ์หนึ่ง ที่ทำให้เกิดโรคในมนุษย์และสัตว์จำพวก ลิง กอริลล่า และชิมแพนซี (หน้าตาหล่อเหลาคล้ายๆกัน บางคนหล่อเหมือนลิง ลิงบางตัวหล่อเหมือนคน)
จากผลการชันสูตรโรค พบว่า โรคอีโบลา เกิดจากเชื้อไวรัส ในตระกูล ฟิโลวิริเด (คล้ายๆ ตระกูล ดังๆ อย่าง เวชชาชีวะ ลิ้มทองกุล เทือกสุบรรณ ชินวัตร อะไรทำนองนั้น ) พวกมันมีทั้งหมด 5 สปีชี่ส์ (อย่าไปรู้มันเลยว่ามีอะไรมั่ง) เอาแค่ว่า โรคอีโบลาถูกพบครั้งแรก เมื่อปี ค.ศ. 1976 ซึ่งนั่นก็คือ เมื่อสามสิบแปดปีที่แล้วใกล้ๆแม่น้ำ อีโบลา ในแอฟริกาแถวๆประเทศคองโกในปัจจุบัน แล้วทำไมถึงมาฮือฮาเอาตอนนี้
คำตอบง่ายๆก็คือ เมื่อก่อน กว่าไอ้มืดจากทวีปแอฟริกาจะบุกป่าฝ่าดงออกมานอกประเทศ หรือกว่าฝรั่งตัวขาวจะบุกป่าฝ่าดงไปเดินเล่นในป่าแอฟริกา แล้วมานอนอาบแดดแก้ผ้า ให้ถูกฉุดไปกระทำมิดีมิร้ายในบ้านเรา เมื่อสามสิบแปดปีก่อน มันไม่ง่าย แต่เดี๋ยวนี้ เดินไปไหน ไอ้มืด (ตัวมันดำ ตาขาวจั๊วะ) มาเดินช็อบปิ้งตามโลตัสแถวจันทบุรี อุดร สระบุรี ชลบุรี เยอะแยะไปหมด แถมการเดินทางเข้าออกประเทศต่างๆ สมัยนี้ นั่งเครื่องบินแป๊บเดียวถึงแล้ว นั่นแหละคือที่มาของภาษาด้านสาธารณสุขศาสตร์ ที่เรียกว่า อีพิเดมิโอโลยี – Epidemiology หรือ ระบาดวิทยา โดยเฉพาะ คำว่า Pandemic การระบาดของโรคติดเชื้อในวงกว้าง
บางคนดูแผนที่แล้วยังงงๆ ว่า ประเทศไทย (ประเทศสาระขัน อยู่ไหนฟะ ) อยู่ ปู๊น ทางขวามือของแผนที่ในกรอบเล็กๆ มองไม่เห็น เพราะโลกใบนี้มันใหญ่เหลือเกิน พี่น้องเอ๊ย อย่ามัวตีกันอยู่เลย ประเทศอื่นเค้าไปถึงไหนกันหมดแล้ว ใครๆเค้าก็มีอีโบลาแล้ว เรายังไม่มีเลย เชยจัง
ถ้ามันเป็นเชื้อไวรัส ที่เป็นแล้ว แค่ทำให้ มีขี้มูกโป่ง เป็นขี้กลาก เกากันแกรกๆๆๆ ทั้งประเทศ แต่ไม่ตาย ก็คงไม่มีใครตื่นเต้น จริงมั๊ย แต่ อีนี่ อีโบลา เป็นแล้ว อัตราการเสียชีวิต สูงมาก 50% ของผู้ที่ติดเชื้อ ไม่รอด อัตราการตายสูงมาก พอๆกับคนที่ได้รับกระสุนเอ็มสิบหก ยังงัยยังงั้นเลย รอดยาก
ภาพประกอบ สมัยก่อน คนไทยตายเพราะโรคห่า หรืออหิวาห์ตกโรคอยู่บ่อยๆ แต่จำนวนไม่น้อย ถูกซ้อมถูกทุบตีตายมากกว่า เพราะยังไม่เลิกทาส
Ebola อาการเป็นยังงัย อยากลองเป็นดูมั่ง บางคนกระตือรือร้น อยากรู้อยากเห็น โดยเฉพาะ นางสาวเนตรทรายของเรา อาการของโรคนี้ ก็คือ (จำไว้นะ)
· มีไข้สูง
· ปวดหัวอย่างรุนแรง
· ปวดกล้ามเนื้ออย่างรุนแรง
· อ่อนเพลีย ไม่มีเรี่ยวมีแรง
· ท้องเสีย
· อาเจียน
· ปวดท้อง
· มีเลือดออกหรือผิวถลอกโดยอธิบายไม่ได้ บางคนพออ่านมาถึงบรรทัดนี้ ร้องอ๋อ ว่าเคยเป็นแบบนี้มาก่อนนี่หว่า มีเลือดออกแบบอธิบายไม่ได้ บางทียังอธิบายไม่จบ โดนตบเลือดกลบปาก มันคนละอย่างกัน ตัดออกไปก่อนเลย
คราวนี้คงสงสัยกันอีกละซีว่า แล้วจะติดเชื้อได้ยังงัย
(อยากลองง่ะ)
มีหลายวิธีที่จะติดเชื้อโรคชื่อดังนี่ ได้แก่
1. สัมผัสโดยตรงกับสารคัดหลั่งของผู้ป่วย น้ำอะไรสาระพัดที่ออกมาจากตัวผู้ป่วย ติดหมด น้ำมูก น้ำลาย อาเจียน เลือด เหงื่อ อุจจาระ ปัสสาวะ น้ำกาม (ใครไปติดมาด้วยเหตุนี้ก็บ้าแล้ว)
2. สัมผัสกับสิ่งของที่ปนเปื้อนเชื้อไวรัส เช่น เข็มฉีดยา ผ้าก็อส ถุงมือ ส่วนใหญ่พวกหมอ พยาบาลจะติดเชื้อเพราะเหตุนี้
3. สัมผัสกับสัตว์ที่เป็นโรคนี้ เช่น เนื้อ เลือด อะไรพวกนี้ คราวนี้คงพอจะนึกออกว่า โรคนี้เกิดขึ้นจากคนไปสัมผัสโรคจากลิง ที่บอกตอนแรก เอาเนื้อลิงมากิน แอบไปจีบลิง มีอะไรๆ กะลิง (วิ่งเล่นกันในป่า อย่าคิดมาก) แล้วมาติดคนที่บ้าน
โรคนี้มีอาการในระยะตั้งแต่ 2-21 วัน ไม่ต้องรอนาน ไม่ต้องรอส่งฝาชิงโชค ได้เห็นผลในเวลาไม่เกินสองสัปดาห์
ไว้มาเล่าต่อฉบับหน้านะครับ
แลกเปลี่ยนเรียนรู้เรื่องความปลอดภัยเพิ่มเติมที่นี่